Câu hỏi: Dạ chào luật sư, em có một câu hỏi như sau, rất mong được luật sư giải đáp ạ "Được xem như là phòng vệ chính đáng nhưng nếu làm chết nhiều người thì có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không ?" Em cảm ơn ạ.

Luật sư trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến cho Luật sư. Luật sư tư vấn theo nội dung bạn đã gửi, cụ thể như sau:

Phòng vệ chính đáng được quy định tại Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi và bổ sung năm 2017 có nội dung “Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm”.

Do dữ liệu của Bạn cung cấp không đầy đủ thông tin, nên chúng tôi đưa ví dụ để Bạn hiểu trường hợp bạn cần tư vấn rơi vào trường hợp nào?

Ví dụ: Trong đêm tối Bạn nhận được điện thoại hẹn Bạn ra con đường vắng vẽ, khi Bạn tới điểm hẹn, có nhóm người dùng tay chân đánh đấm bạn túi bụi. Bạn bỏ chạy nhưng nhóm người này vẫn đuổi theo, Trong lúc này Bạn nhặt được con dao và giơ cao và nói “ Đứa nào đụng vào người tau, tao sẽ đâm chết”. Những người này vẫn lao vào và đánh Bạn, vì do Bạn bị đánh hội đồng và đau quá nên Bạn dùng dao đâm trúng vào bụng của một người sau đó bị tử vong do mất máu quá nhiều.

Trong trường hợp này nếu xét về phương tiện, thì Bạn dùng dao còn nhóm người tấn công chỉ dùng tay chân không, nhưng xét về mối tương quan lực lượng thì một bên chỉ có mình Bạn, còn bên kia có nhiều người và đặc biệt xét trong hoàn cảnh cụ thể, trong đêm tối, hành vi xâm phạm của nhóm người kia phải coi là nguy hiểm đến tính mạng sức khỏe của Bạn, nên hành vi của Bạn được coi là phòng vệ chính đáng và không phải phạm tội.

Ví dụ: Bạn đang đứng trước cửa nhà và trên tay đang dùng dao gót trái cây, Bạn nghe hàng xóm la cướp cướp , Bạn liền chạy ra thấy tên cướp chạy tới Bạn dùng dao đâm trúng tim tên cướp và tên cướp chết tại chổ.

Trong trường hợp này nếu Bạn dùng dao đánh vào tay hoặc chân… để tên cướp hoảng sợ, dừng hành vi xâm phạm. Tuy nhiên trong lúc này Bạn dùng dao đâm vào người tên cướp làm chết người thì lúc này đã vượt mức cần thiết, không còn được xem là phòng vệ chính đáng.

Trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng làm chết người, cơ quan có thầm quyền xem xét để truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 với một trong hai tội sau:

"Điều 126. Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội.

Người nào giết người trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Điều 136. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội

3. Phạm tội dẫn đến chết người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm."

Trên đây là toàn bộ ý kiến của chúng tôi liên quan đến vấn đề mà Bạn yêu cầu tư vấn dựa trên tài liệu, hồ sơ bạn cung cấp.

Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua điện thoại số: 0903 328 166 để được giải đáp.

Trân trọng./.

Luật sư - Nguyễn Thái Hưng